تست سیم پیچ موتور سه فاز، یکی از مراحل ضروری در عیب‌یابی و تشخیص مشکلات الکتروموتور است؛ چراکه الکتروموتور سه فاز از قدرت بالا و عملکردی قابل اعتماد برخوردار است اما اگر بیش از حد تحت بار قرار بگیرد، امکان سوختن سیم پیچ افزایش پیدا میکند و موتور آسیب می‌بیند. بنابراین مهم است که وضعیت سلامت موتور سه فاز را از نظر مکانیکی و الکتریکی بررسی کرد.
سزبندی الکتروموتور سه فاز
در ادامه مطلب، ۴ مورد از روش‌های تست سالم بودن الکتروموتور را بررسی خواهیم کرد تا وضعیت سلامت مکانیکی و الکتریکی موتور مشخص شود؛ این آزمایش‌ها باید توسط افرادی ماهر در زمینه برق زمانی اجرا شوند که موتور خاموش است و هیچ اتصالی در سربندی آن صورت نگرفته است.
نکته: منظور از عدم اتصال در سربندی این است که تمام پل‌های مسی (تیغه‌های مسی) از پایانه جدا شده باشند.
تست سلامت مکانیکی موتور سه فاز
قبل از پرداختن به تست سیم پیچ، باید وضعیت فیزیکی موتور که شامل شفت، فن خنک‌کننده و بدنه موتور میشود را به دقت بررسی کنید. چطور می‌توانیم از سلامت فیزیکی موتور سه فاز مطمئن شویم؟
موتور را از برق جدا کنید.
شفت موتور را با دست بچرخانید؛ اگر به راحتی می‌چرخد، یعنی بلبرینگ موتور در شرایط خوبی هستند. اما اگر به راحتی نمی‌چرخد، یعنی احتمالا یاتاقان‌ها یا بلبرینگ‌های شفت از کار افتاده‌اند.
حال باید وضعیت ظاهری بدنه را بررسی کنید و علائم ترک‌خوردگی، سوختگی یا خوردگی پوسته را با دقت بررسی کنید.
مرحله بعدی بررسی شفت موتور از نظر علائم سایش، ترک خوردگی یا آسیب‌دیدگی است.
در آخر، وضعیت محفظه فن خنک‌کننده و پروانه‌های فن را باید مشاهده کنید؛ پیچ های محفظه که به انتهای بدنه متصل شده‌اند را باز کنید و پره‌های آن را از نظر ترک‌خوردگی یا سایر آسیب‌ها بررسی کنید.
اگر می خواهید هیچ یک از موارد بالا را تجربه نکنید، بهتر است درباره نگهداری دوره‌ای از الکتروموتور اطلاعات بیشتری کسب کنید.
تست سیم پیچ با اهم متر دیجیتال
تست سیم پیچ با اهم متر
تست سیم پیچ با اهم متر دیجیتال به بررسی مدارهای باز در سیم پیچ موتور می‌پردازد تا هر گونه قطعی در سیم‌ها شناسایی شود. روش انجام تست به شرح زیر است:
موتور را از منبع تغذیه جدا کنید و مطمئن شوید که جریان برق ندارد.
تمام اتصالات خارجی را از پایانه های موتور جدا کنید.
مولتی متر خود را روی اهم تنظیم کنید.
یک سیم (پراب) مولتی متر را به یکی از پایانه‌های موتور وصل کنید و سیم دیگر آن را به سر دیگر همان کلاف متصل کنید. این فرآیند را برای پایانه‌های مختلف موتور تکرار کنید تا زمانی که اتصال تمام کلاف‌ها را با یکدیگر چک کرده باشید؛ کلاف‌های موتور معمولاً با نام‌های U ، W و V در سربندی الکتروموتور سه فاز مشخص شده‌اند.
مقدار نشان داده شده برای هر کلاف را ثبت کنید و در نهایت با یکدیگر مقایسه کنید؛ مقدار مقاومت نشان داده شده برای همه کلاف‌ها باید در یک محدوده باشد و اختلاف زیادی با هم نداشته باشند.
مولتی مترها معمولاً دارای تست بازر (Buzzer) یا تست بوق هستند؛ اگر مولتی متر روی حالت بوق باشد، پس از اتصال پراب‌ها به دو سر یک کلاف سالم، دستگاه بوق می‌زند و اگر سیم پیچ دچار قطعی شده باشد، دستگاه بوق نمی‌زند.
تست سیم پیچ موتور سه فاز
تست مقاومت زمین موتور سه فاز
تست مقاومت زمین موتور سه فاز
تست مقاومت زمین یکی از آزمایشات مهم در بررسی ایمنی موتورهای سه فاز است و نحوه اتصال سیم ارت (سیم اتصال به زمین) را بررسی میکند؛ برای انجام این تست باید با استفاده از مولتی متر، مقاومت بین بدنه موتور و زمین را اندازه گیری کنید. عدم اتصال صحیح سیم ارت منجر به ایجاد قوس الکتریکی و آسیب دیدن موتور میشود؛ بنابراین، برای انجام صحیح این کار مراحل زیر را دنبال کنید:
مولتی متر خود را روی اهم تنظیم کنید.
یکی از پراب‌های مولتی متر را به نقطه ارت متصل کنید؛ نقطه ارت معمولاً در گوشه‌ای از ترمینال موتور قرار دارد و با سه خط زیر هم مشخص شده است.
پراب دیگر مولتی متر را به ترتیب به هر یک از ۶ پایانه موتور وصل کنید. در صورت اتصال صحیح سیم ارت، مولتی متر باید OFF را نشان دهد.
نحوه آمپرگیری موتور سه فاز
آمپرگیری موتور سه فاز یا تست آمپر، میزان آمپر موتور را در حالت روشن و بار کامل اندازه‌گیری میکند. میزان آمپر در بار کامل روی پلاک موتور ثبت میشود و هرگونه انحراف از این مقدار، نشان‌دهنده نقص در موتور است. برای انجام این آزمایش کلمپ متر را دور یکی از کابل‌های فاز ورودی ببندید و میزان آمپر را ثبت کنید؛ دقت کنید که در برخی موارد مانند نوار نقاله‌ها، وقتی وزن محصول روی تسمه نقاله باشد، بار موتور بیشتر از حالت عادی خواهد بود و تست آمپر باید در حالت عادی موتور سه فاز انجام شود.
نتیجه گیری
بررسی سیم پیچ‌های موتور سه فاز یکی از مهم‌ترین اقدامات در تعمیر و نگهداری این دستگاه‌ها است. برخی از تست‌های سیم پیچ، نیاز به تخصص در زمینه برق دارند و باید توسط افراد ماهر انجام شود؛ ولی برخی دیگر را می‌توان بر اساس مطالب گفته شده در همین مقاله، مرحله به مرحله انجام داد. پیشنهاد می‌کنیم پیش از انجام هرگونه آزمایشی، با کارشناسان کالاصنعتی در ارتباط باشید تا از مشاوره‌های تخصصی و رایگان در این زمینه بهره‌مند شوید.
اینورتر زیما (Xima) یکی از درایوهای کنترل دور موتور است که توسط شرکت دانش‌بنیان زیما تولید میشود. این شرکت یکی از برندهای شناخته شده در زمینه تولید انواع اینورتر ایرانی است. اینورتر زیما در انواع زیر تولید و به بازار عرضه میشود:
سری G: درایوهای صنعتی زیما
سری P: درایوهای تخصصی پمپ
سری L: درایوهای تخصصی جرثقیل و بالابر
سری W: درایوهای تخصصی لباسشویی صنعتی
سری S: درایو تخصصی سولار پمپ زیما
از میان انواع گفته شده سری G درایو زیما که برای کاربری عمومی طراحی شده است، بیشترین درخواست را دارد. وب‌سایت کالا صنعتی به‌عنوان نماینده اینورتر زیما، تمامی محصولات این شرکت را با قیمتی مناسب، همراه با گارانتی به سراسر ایران ارسال می‌نماید.
اینورتر زیما
برای اطلاع از قیمت درایو زیما و خرید این محصولات از طریق شماره‌تلفن 02191304300 با ما در ارتباط باشید.
انواع اینورتر زیما
همانطور که اشاره شد، سری G اینورتر زیما، پرفروش‌ترین گروه محصولات این شرکت است؛ درایوهای سری G زیما، دستگاهی چندمنظوره و کم‌حجم بوده و مناسب استفاده در طیف وسیعی از کاربردهای صنعتی است. این اینورتر صنعتی مجهز به توابع و الگوریتم‌های کنترلی پیشرفته برای کنترل دور و گشتاور خروجی موتور است. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های درایو زیما سری G می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
کنترل PID و ON/OFF
قابلیت بوست گشتاور
قابلیت شبکه‌شدن از طریق پروتکل MODBUS
حفاظت پیشرفته از موتور
ظرفیت اضافه‌بار تا 150% در یک دقیقه
الگوهای مختلف V/F از جمله Linear ، Curve و User Defined
قابلیت اتصال مقاومت ترمز
طراحی Compact و ابعاد نسبتاً کوچک
تابع Autotune هوشمند
الگوریتم‌هایی کنترلی V/F و Sensorless Vector
و …
اینورتر زیما در دو نوع تک‌فاز و سه‌فاز با توان‌هایی مختلفی ارائه میشود؛ در جدول زیر توان‌های قابل‌ارائه هر مدل را مشاهده میکنید:
نوع منبع تغذیه توان اینورتر (کیلووات)
تک‌فاز 0.37 - 0.75 - 1.1 - 1.5 - 2.2 - 3
سه‌فاز 0.75 - 1.5 - 2.2 - 3 - 4 - 5.5 - 7.5 - 11 - 15 - 18.5 - 22 - 30
اینورتر زیما سری g
خرید درایو زیما
هریک از درایوهای زیما، دارای کد مشخصی هستند؛ این کد حاوی اطلاعات مهمی درباره محصول است که در تصویر زیر مشاهده میکنید.
کدهای درایو زیما
هنگام انتخاب و خرید درایو زیما باید باتوجه‌به نیازهای کاربرد و محدودیت‌های احتمالی آن را با مشخصات اینورتر مطابقت داده و درایو مناسبی را انتخاب نمایید. یکی از محدودیت‌هایی که در اکثر کاربردها با آن مواجه می‌شویم، محدودیت فضای نصب درایو است؛ در ادامه ابعاد فریم‌های مختلف اینورتر زیما را بیان می‌کنیم.
سایز اینورتر زیما
اینورتر زیما در 4 سایز فریم C ، B ، A و D تولید میشود. ابعاد هر سایز فریم عبارت است:
Flowers
مشخصات فنی درایو زیما سری G
یکی دیگر از مواردی که هنگام خرید درایو زیما باید به آن توجه کنید، مشخصات فنی دستگاه است. در جدول زیر مشخصات فنی انواع درایو زیما سری G را مشاهده می‌نمایید.
الکتروموتور دستگاهی است که با تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی، نیروی مورد نیاز را برای کاربردهای مختلف صنعتی، ساختمانی، کشاورزی و خانگی، تامین میکند. در اثر تولید گشتاور حاصل از برهم‌کنش جریان الکتریکی و میدان مغناطیسی سیم‌پیچ‌های درون موتور، محور یا شفت می‌چرخد (موتورهای دوار) یا به شکل طولی جابجا میشود (موتورهای خطی) و حرکت مورد نیاز را ایجاد میکند.
امروزه الکتروموتور به دستگاهی همه‌کاره تبدیل شده و کاربرد آن را می‌توان در فعالیت‌ها و مکان‌های مختلف و نیز در زندگی روزمره مشاهده کرد. در این مقاله قصد داریم با کاربرد انواع الکتروموتور آشنا شویم. اگر در مورد الکتروموتورها و اجزای آن آشنایی ندارید، پیشنهاد می‌کنیم ابتدا مقاله اجزای الکتروموتور را مطالعه فرمایید.
انواع الکتروموتور
الکتروموتورها بر اساس پارامترهای مختلفی دسته‌بندی میشوند، اما پایه‌ای ترین حالت دسته‌بندی این محصولات، جریان ورودی آنها است. بر این اساس الکتروموتورها به دو دسته AC (جریان متناوب) و DC (جریان مستقیم) تقسیم میشوند. الکتروموتورهای AC نیز می‌توانند تک فاز یا سه فاز باشند.
کاربردهای الکتروموتور DC
الکتروموتورهای DC از جریان الکتریکی مستقیم استفاده و آن را به نیروی مکانیکی تبدیل می‌کنند؛ این موتورها به دلیل سادگی ساختار و کنترل پذیری بالا، تنظیم سرعت و تولید گشتاور بالا در سرعت‌های پایین، در کاربردهای مختلفی استفاده میشوند:
دستگاه‌های رولینگ و پیچیدن محصول در صنایع نساجی و کاغذسازی و نیز بازوهای رباتیک در صنایع خودروسازی به علت قابلیت کنترل دقیق موقعیت.
نوار نقاله، جرثقیل و بالابر به خاطر قابلیت تولید حرکت با سرعت ثابت.
لوکوموتیوها به علت نیاز به گشتاور بالا در سرعت‌های پایین.
خودروهای برقی
کاربردهای الکتروموتور AC
میزان استفاده از الکتروموتورهای AC در مقایسه با موتورهای DC، بسیار بیشتر است. از این الکتروموتورها به صورت گسترده در کاربردهای مختلف صنعتی و غیرصنعتی استفاده میشود:
لوازم خانگی
خطوط مونتاژ
سیستم نوار نقاله
ماشین‌های بسته‌بندی
سیستم های تهویه مطبوع
پمپ و کمپرسورها
جرثقیل و بالابرها
صنایع نفت و گاز
صنایع کشاورزی
بر اساس ولتاژ شبکه توزیع برق کشور ما، تغذیه موتورهای AC می‌تواند تک فاز (230 ولت) یا سه فاز (380 ولت) باشد. در صنایع، کاربرد الکتروموتورهای سه فاز به علت مزایای فراوانی که نسبت به موتورهای تک فاز دارند، بسیار بیشتر است.
مزایای الکتروموتورهای سه فاز نسبت به تک فاز
راندمان بالاتر گشتاور راه‌اندازی بیشتر تولید توان‌های بالا عمر بیشتر
انواع کاربرد الکتروموتور در صنعت
موتورهای الکتریکی نقش مهمی در صنایع دارند و نیرو و گشتاور مورد نیاز طیف وسیعی از ماشین آلات و تجهیزات صنعتی را تأمین می‌کنند. معمولا به علت نیاز به توان و گشتاور بالاتر، در صنعت بیشتر از الکتروموتورهای سه فاز استفاده میشود، چرا که موتورهای تک فاز قادر نیستند توان‌های بیشتر از 5 اسب بخار تولید کنند. برخی از رایج‌ترین کاربردهای الکتروموتور عبارتند از:
کارخانجات و واحدهای تولیدی: از الکتروموتورها در کارخانجات و برای کاربردهای تولیدی مانند سیستم‌های تسمه نقاله، بالابرها، اتوماسیون، خطوط مونتاژ و تجهیزات جابجایی مواد استفاده میشود.
پمپ‌ها و کمپرسورها: یکی از مهم‌ترین موارد کاربرد الکتروموتور در صنعت، موتورهای الکتریکی هستند که در پمپ‌ها و کمپرسورها در صنایعی مانند نفت و گاز، تصفیه آب، سیستم‌های HVAC و فرآوری مواد شیمیایی استفاده میشوند.
فن‌ها و دمنده‌های صنعتی: فن‌ها و دمنده‌های صنعتی به منظور تهویه، سرمایش و گردش هوا در صنایع مختلف همچون معادن، کشاورزی و کارخانجات تولیدی به کار می‌روند؛ نیروی مورد نیاز این تجهیزات را نیز الکتروموتورها تأمین می‌کنند.
ابزارهای صنعتی: تقریباً تمام ابزارها و ماشین آلات صنعتی از موتور الکتریکی استفاده می‌کنند. دستگاه‌های تراش، برش، فرز، آسیاب و مته‌های مورد استفاده در صنایع فلزکاری و نجاری، از جمله این تجهیزات هستند.
رباتیک صنعتی: الکتروموتور یکی از اجزای ضروری در ربات‌های صنعتی است که بیشتر در اتوماسیون فرآیندهای تولیدی استفاده میشوند.
کاربرد الکتروموتور در لوازم خانگی
اگر در خانه به اطراف خود نگاه کنیم وسایل برقی مختلفی را می‌بینیم که در ساختار آنها، یک موتور الکتریکی به کار رفته است. تغذیه ورودی این موتورها از نوع تک فاز است. تجهیزات الکتریکی که در خانه از الکتروموتور استفاده می‌کنند را می‌توان این گونه دسته‌بندی کرد:
لوازم خانگی: یخچال، ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی، مخلوط‌کن و چرخ گوشت
سیستم‌های تهویه مطبوع: کولر آبی، کولر گازی، سیستم سرمایش و گرمایش، فن تهویه
ابزارهای برقی: دریل، ماشین اصلاح
دستگاه‌های سرگرمی و اسباب بازی
کاربرد انواع الکتروموتور در لوازم خانگی
تک فاز AC DC یونیورسال
با اتصال به پریز فعال میشوند. قابل شارژ یا با باطری کار می‌کنند. تغذیه موتور هم با AC و هم DC؛
سرعت این موتورها با تغییر ولتاژ اعمالی، قابل تغییر است.
ظرفشویی
کولر آبی
یخچال
هواکش ماشین اصلاح شارژی
اسباب بازی‌ها
دریل شارژی چرخ گوشت
چرخ خیاطی
مخلوط‌کن
جاروبرقی
کاربرد الکتروموتور در صنعت ساختمان
کاربرد الکتروموتور در صنعت ساختمان به قدری واضح و ضروری است که از زمان شروع به ساخت، تا تکمیل ساختمان و بهره‌برداری از آن، حضور الکتروموتورها قابل مشاهده است. از نظر تغذیه ورودی، الکتروموتور بیشتر تجهیزات ساختمانی از نوع تک فاز است، اما موتور آسانسورها و برخی از تجهیزات سیستم‌های تهویه مطبوع از نوع سه فاز است.
موتور آسانسور بهران
کاربرد الکتروموتور در صنعت
تجهیزات مورد استفاده در فرایند احداث ساختمان تجهیزات مورد استفاده در ساختمان
موتور ویبره بتن
بالابر کارگاهی
چکش برقی
دستگاه فرز
دریل برقی آسانسور
پمپ‌های آب
درب‌های برقی ریموتی
تجهیزات گرمایش، سرمایش و تهویه مطبوع
کاربرد الکتروموتور در کشاورزی
امروزه استفاده از الکتروموتورها در کشاورزی و دامداری به یک ضرورت تبدیل شده است. تغذیه الکتروموتورهای کشاورزی، به صورت تک فاز یا سه فاز است. این موتورها به خاطر کار در شرایط سخت، قابل اطمینان و بادوام هستند. استفاده از الکتروموتور در کشاورزی، نیاز به نیروی انسانی و نیز زمان عملیات مختلف را کاهش می‌دهد.
معمولا هنگام صحبت در خصوص کاربرد الکتروموتور در کشاورزی، اولین موضوعی که به ذهن خطور میکند، آبیاری است. در کنار سیستم‌های آبیاری و پمپ‌های آبرسانی کشاورزی، نوارهای نقاله، آسیاب‌ها و خردکن‌ها نیز از الکتروموتور استفاده می‌کنند.
کاربرد الکتروموتور را در صنعت دامداری نیز می‌توان مشاهده کرد. در ساختمان دستگاه‌های انتقال علوفه، دستگاه پرکن خوراک دام و نیز شیردوش گاو، از الکتروموتور استفاده میشود.
انواع پمپ کشاورزی
جمع‌بندی
در این مقاله با اهمیت الکتروموتور و کاربردهای آن در زمینه‌های مختلف آشنا شدیم. از صنعت گرفته تا لوازم خانگی، صنعت ساختمان و نیز کشاورزی می‌توان دستگاه‌ها، تجهیزات و ابزاری را مشاهده کرد که با انواع الکتروموتورها (AC، DC، سه فاز یا تک فاز) کار می‌کنند.
لازم به ذکر است که کاربرد الکتروموتورها تنها محدود به شاخه‌های بحث شده نیست و با افزایش سرعت پیشرفت تکنولوژی، حضور و کاربرد الکتروموتورها را در زمینه‌های مختلف مشاهده می‌کنیم. تجهیزات مربوط به انرژی‌های نو و تجدیدپذیر مانند پنل‌های خورشیدی (برای تغییر جهت پنل‌ها به سمت نور خورشید)، توربین‌های بادی و خودروهای الکتریکی؛ رباتیک؛ و نیز تجهیزات صنایع پزشکی، همگی از الکتروموتورها و سیستم‌های کنترل موتوری پیشرفته، بهره می‌گیرند.
از آن جایی که داغ شدن دینام می تواند آسیب های جبران ناپذیری به دستگاه ها وارد سازد، باید از یک قطعه جانبی به نام فن اکسترنال الکتروموتور یا فن خارجی خنک کننده الکتروموتور، استفاده شود. این فن ها بیشتر برای دینام های توان بالا که خنک کاری در آن ها بسیار حائز اهمیت است، به کار می روند و به انتهای الکتروموتور متصل می شوند.
ساختار فن اکسترنال الکتروموتور
نصب فن خنک کننده الکتروموتور
فن های خارجی جزو لوازم یدکی و جانبی الکتروموتور به شمار می آیند؛ با نگاهی اجمالی به ساختار فن اکسترنال الکتروموتور در می یابیم که این فن ها، از نوع محوری (آکسیال) هستند و پروانه آن با کمک محور اصلی به چرخش در می آید و در نتیجه جریان هوا نیز در راستای محور دوران، قرار دارد. در این نوع خنک کاری علیرغم جریان هوای بالا و مناسب، فشار باد زیاد نیست و به قطعات داخلی موتور آسیبی وارد نمی شود. به طور کلی انواع فن خنک کننده الکتروموتور به دو گروه اینترنال (داخلی) و اکسترنال (خارجی) تقسیم بندی می شوند؛ در فن های اینترنال نیروی لازم برای به چرخش درآمدن پروانه، توسط یک موتور داخلی تأمین می شود و در فن های اکسترنال باید یک الکتروموتور دیگر به قسمت انتهایی فن متصل شده و پروانه آن را به گردش درآورد.
نصب فن اکسترنال
نکاتی برای انتخاب فن اکسترنال الکتروموتور
همانطور که گفتیم، از فن اکسترنال الکتروموتور در مواردی که کنترل دور الکتروموتور با استفاده از اینورتر انجام می شود و پروانه الکتروموتور نمی تواند اجزای داخلی را تا حد مطلوب خنک کند، استفاده می کنند. اما پیش از انتخاب این محصولات باید نکاتی مانند ظرفیت هوادهی، نوع پروانه و محاسباتی از این قبیل را در نظر بگیرید. الکتروموتور فن، به صورت مجزا از اینورتر نصب می شود تا بتواند با دور نامی خود، پروانه را به چرخش درآورند و عملیات خنک کاری را انجام دهند. استفاده از فن اکسترنال الکتروموتور باعث افزایش راندمان موتورها و جلوگیری از گرم شدن بیش از حد سیم پیچ می شود.
نصب فن خارجی خنک کننده الکتروموتور
برای نصب فن خارجی خنک کننده الکتروموتور، ابتدا باید درپوش انتهایی الکتروموتور باز شود و به فن خارجی متصل شود؛ سپس الکتروموتور دوم، بر روی فن خارجی نصب شده و در نهایت همگی به الکتروموتور متصل می شوند. برق الکتروموتور مجزا و فن اکسترنال الکتروموتور باید از اینورتر مجزا باشد.
جمع بندی
خنک کاری الکتروموتورها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و به طور مستقیم بر کارایی و طول عمر مفید دستگاه تأثیر می گذارد. البته روش های مختلفی برای خنک کاری موتورها وجود دارد و استفاده از فن اکسترنال الکتروموتور تنها یکی از این راه ها است. انتخاب فن خارجی خنک کننده الکتروموتور نیاز به محاسبات دقیق و نصب آن هم نیاز به دانش فنی در این زمینه دارد. برای دریافت مشاوره رایگان در خصوص انتخاب بهترین و مناسب ترین فن اکسترنال الکتروموتور می توانید با کارشناسان وب سایت کالاصنعتی در ارتباط باشید.