راه تشخیص عیب یابی الکتروموتور تکفاز و سه فاز

الکتروموتورها دستگاه های نسبتاً پیچیده ای هستند که در بخش بسیار وسیعی از کاربردهای صنعتی استفاده می شوند. اهمیت این دستگاه ها به اندازه ای است که اگر دچار خرابی شوند، کل دستگاه های مرتبط را تحت الشعاع قرار داده و خسارت های سنگین مالی وارد می سازند. با این حال، الکتروموتور نیز مانند هر دستگاه الکتریکی دیگری به مرور زمان مشکلات مختلفی را تجربه می کنند؛ اگرچه تعمیر دینام های صنعتی کاری تخصصی است ولی مشاهده و بررسی علائم خرابی آن ها که با نام عیب یابی الکتروموتور شناخته می شود، نیاز به دانش خاصی ندارد و می توان با ریشه یابی آن ها از آسیب دیدگی شدید دستگاه جلوگیری کرد.

به طور کلی 5 مورد از علائم رایج خرابی الکتروموتورها عبارتند از:

عدم شروع به کار الکتروموتور

داغ شدن موتور و یاتاقان ها تحت بار

لرزش بیش از حد موتور

شتاب گیری کند دینام

صدای غیر معمول موتور و یاتاقان ها در هنگام کار

در ادامه به بررسی هر یک از این علائم پرداخته و راهکارهایی را برای عیب یابی الکتروموتور معرفی می نماییم. اما پیش از آن که وارد مبحث اصلی شویم، پیشنهاد می کنیم اگر با اجزای الکتروموتورها و نحوه عملکرد آن ها آشنایی ندارید، ابتدا مقاله اجزای الکتروموتور چیست؟ را مطالعه فرمایید.

عیب یابی الکتروموتور سه فاز

5 مورد از نشانه های خرابی الکتروموتور

5 مورد از نشانه های خرابی الکتروموتورها که نسبت به سایر موارد احتمال وقوع بیشتری دارند، در ادامه بیان می شود:

عدم شروع به کار الکتروموتور

عدم شروع به کار الکتروموتور یا اصطلاحاً اگر موتور راه نیافتد، ممکن است به دلایل مختلفی مانند خرابی منبع تغذیه، آسیب در سیم کشی یا نقص در مکانیزم راه اندازی موتور باشد. در صورت بروز این مشکل حتماً موارد زیر را در عیب یابی الکتروموتور مورد بررسی قرار دهید:

اتصالات برق (احتمال قطعی اتصالات)

وضعیت یاتاقان ها (احتمال مالیده شدن روتور به استاتور)

فیوز یا کلید خودکار (احتمال قطعی)

خازن (ممکن است خازن مناسب توان الکتروموتور نباشد)

داغ شدن موتور و یاتاقان ها تحت بار

داغ شدن موتور و یاتاقان

داغ شدن موتور و یاتاقان ها تحت بار یکی از مشکلات رایج در انواع الکتروموتور تکفاز و سه فاز است و در اثر عواملی مانند اعمال بار بیش از حد روی موتور، خرابی عایق های حرارتی و یا نقص در سیستم خنک کننده الکتروموتور به وجود می آید. گرمای بیش از حد موتور می تواند منجر به آسیب دیدگی آن و یا خطر آتش سوزی گردد، بنابراین باید فوراً علت آن شناسایی و اقدامات لازم برای عیب یابی الکتروموتور صورت گیرد. وقتی حرارت موتور تحت بار افزایش می یابد، باید موازی یا سری بودن دو نیمه فاز اصلی را در ولتاژ 110 و 220 ولت چک کنید؛ در بیشتر مواقع اتصال غلط و سربندی اشتباه، موجب داغ شدن و آسیب دیدگی دینام می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص سربندی الکتروموتور، پیشنهاد می کنیم مقاله آزمایش سیم پیچ و سربندی الکتروموتور تک فاز را مطالعه فرمایید.

به طور کلی باید الکتروموتور را متناسب با ظرفیت مورد نیاز انتخاب نمود؛ حال اگر موتور متناسب با توان مد نظر است می توانید با بررسی موارد زیر حرارت غیر معمول الکتروموتور را ریشه یابی کنید:

مناسب بودن دمای محیط و تهویه اطراف آن

تمیز بودن پوسته الکتروموتور برای انتقال حرارت؛ در این راستا مقاله ملاحظات مربوط به تمیز کردن و شستشوی الکتروموتور را بخوانید.

بررسی سیستم خنک کننده الکتروموتور

میزان جریان راه اندازی و وضعیت تجهیزات اضافه بار

بررسی عیوب، عدم تراز بودن، سایش فن یا روتور، خمیدگی شفت، آسیب دیدگی یاتاقان ها و ... که باعث افزایش اصطکاک و در نتیجه افزایش دمای کارکرد سیستم می شوند.

ولتاژ فازها و تقارن آن ها

وضعیت استاتور

بررسی عیوب الکتروموتور

لرزش بیش از حد موتور

لرزش بیش از حد موتور نشانه ناهماهنگی اجزای آن و یا اعمال بار نامتعادل به دینام است؛ علاوه بر این ممکن است نشانه ای از فرسودگی یاتاقان ها یا شل بودن پیچ و مهره های نصب الکتروموتور باشد. برای جلوگیری از آسیب بیشتر به موتور و تجهیزات مرتبط با آن باید فوراً به این مشکل نیز رسیدگی شود.

شتاب گیری کند الکتروموتور

اگر با شتاب گیری کند الکتروموتور مواجه هستید و یا به طور کلی موتور کار نمی کند، می توانید بر اساس فلوچارت زیر به عیب یابی الکتروموتور پرداخته و قسمت های مختلف آن را بررسی نمایید.

سایت دمنده الکتروموتور